از ویگن تا مارکو گریگوریان و از همایون تا حمید صفت/ اهالی موسیقی پشت در تئاتر
هنرمندان در رشته‌های مختلف از دهه 30 شمسی تاکنون تعاملات بین هنری داشته‌اند.
ایران‌آرت: چند سالی است که حضور هنرمندان دیگر رشته‌ها از جمله سینما و موسیقی در تئاتر، باب شده و این مسئله که در بین اهالی نمایش مورد بحث و جدل است، موافقان و مخالفان خود را دارد. موافقان این مسئله معتقدند که ستارگان سینما و موسیقی شرایط جذب تماشاگر را به سالن‌های نمایشی آسان‌تر می‌کنند که به موجب آن اقتصاد تئاتر رونق می‌گیرد. اما مخالفان هم بر این عقیده‌اند که هنر نمایش نباید به هر قیمتی به حضور ستارگان دیگر رشته‌ها تن دهد.
پس از جدل‌های بسیاری که بر سر حضور بازیگران سینما در عرصه تئاتر در چند سال گذشته پا گرفت، این روزها شاید دیگر چهره‌های سینمایی نیستند که باب مناقشه را در این وادی باز کرده‌اند؛ بلکه این ستاره‌های موسیقی هستند که در این روزها نام‌شان در عرصه هنر نمایش بیشتر شنیده می‌شود.
از نام‌های خانواده‌های پرآوازه موسیقی، شجریان، پورناظری و کامکار تا ستارگان موسیقی راک و رپ این روزها در عرصه هنرهای نمایشی حضوری جدی دارند و البته مخاطبان خود را نیز به تئاتر کشیده‌اند.
کنسرت - نمایش "سی" جدیدترین پروژه نمایشی - موسیقایی است که این روزها سر و صدای بسیاری به پا کرده، این اثر که نگاهی به داستان‌های شاهنامه دارد، نوشته نغمه ثمینی و با کارگردانی علی‌اصغر دشتی از امروز 16 مردادماه اجرا خود را آغاز می‌کند. در این پروژه که در مجموعه سعدآباد روی صحنه می‌رود، همایون شجریان به عنوان خواننده و سهراب پورناظری به عنوان آهنگ‌ساز حضور دارند.
هانا کامکار که در دوسال سال اخیر به یکی از بازیگران پرکار عرصه تئاتر بدل شده از خانواده موسیقی‌پرور کامکارها و نوازنده دف این گروه است. او اکنون به عنوان بازیگر در نمایش "نامه‌های عاشقانه از خاورمیانه" به کارگردانی کیومرث مرادی در تئاتر مستقل تهران روی صحنه می‌رود.
دیگر اثر نمایشی که این روزها پای یک خواننده شناخته شده موسیقی راک را به تئاتر بازکرده؛ "بانویی از اسلو" است که در تالار حافظ به کارگردانی مجید رحیمی جعفری و علی اتحاد در ساعت 21 روی صحنه است. در این اثر نمایشی که برداشتی آزاد از "خانه عروسک" هنریک ایبسن است، شهریار صیقلانی به عنوان خواننده و بازیگر حضور دارد.
در کنار این موارد، حضور کاوه آفاق به عنوان آهنگ‌ساز نمایش "نوای اسرار آمیز"، سینا ساعی خواننده گروه تیک تاک در نمایش "هملت تهران 2017" و حمید صفت خواننده رپ در نمایش "لامبورگینی" گواه این مدعاست که هنرمندان موسیقی رفته رفته حضوری پررنگ در نمایش‌های روی صحنه خواهند داشت که این امر تاکنون توانسته مخاطبانی را به هنر نمایش اضافه کند.
گفتمان هنری که سال‌ها هنر از آن غافل بود
اما جدا از مناقشه‌هایی که این روزها، حضور هنرمندان در دیگر مدیاهای هنری را نقد و بررسی می‌کنند؛ بسیاری از کارشناسان هنری معتقدند دهه 40 شمسی که دهه اوج هنری ایران بوده؛ یکی از دلایل شکوفایی خود را از هم‌نشینی هنرمندان سایر رشته‌های هنری به دست آورده است. اینکه هنرمندان با گرایش‌های هنری خود در یک کارگروهی مثل فیلم یا نمایش در کنار هم حضور داشته‌اند؛ فتح بابی برای گفتمان‌های هنری فراهم کرده و از همین گفت‌وگوها راه تعالی آثار هنری و حتی مبانی اقتصادی هنر را شکوفا کرده‌اند.
نگاهی به گذشته نشان می‌دهد از اوایل دهه 30 شمسی شاهد آن بوده‌ایم که هنرمندان در رشته‌های مختلف هنری تعاملاتی بینا هنری داشته‌اند. به طور مثال خواننده و آهنگ‌سازی چون ویگن دِردِریان در سال ۱۳۳۳ به دعوت ساموئل خاچیکیان به سینما روی آورد. او نخستین فیلمش را با نام "چهارراه حوادث" در سال ۱۳۳۴ برای خاچیکیان بازی کرد و تا سال ۱۳۴۵ که در آخرین فیلمش با نام "اعتراف" به کارگردانی ناصر رفعت ایفای نقش کرد، در سینما حضور داشت.
حتی این مسئله در مورد هنرمندان هنرهای تجسمی نیز وجود داشته، مارکو گریگوریان هنرمند نقاش و هنرشناس ارمنی ایرانی با نام مارک گریگوری به عنوان هنرپیشه نقش اول از سال 1339 تا 1355 در هشت فیلم ایرانی بازی کرده است.
در کنار این موارد حضور شاعرانی همچون احمد شاملو به عنوان فیلمنامه‌نو‌یس، منوچهر آتشی و محمدعلی سپانلو به عنوان بازیگر را هم اگر به این موارد اضافه کنیم، درخواهیم یافت فارغ از نقد و نظرهای مثبت و منفی که این جریان در پی خواهد داشت، اما می‌تواند در استمراری منطقی شرایط را به نفع جریان تفکری و اقتصادی هنر تغییر دهد.
