کد خبر: 10658 A

گلایه شدید گلپا از شجریان، لطفی، علیزاده و ابتهاج و یک نکته

گلایه شدید گلپا از شجریان، لطفی، علیزاده و ابتهاج و یک نکته

سخنان استاد اکبر گلپایگانی و گله‌هایش از استاد شجریان بازتاب بسیاری داشت

ایران آرت : سید ابوالحسن مختاباد در روزنامه شرق نوشت:  سخنان استاد اکبر گلپایگانی و گله‌هایش از استاد شجریان بازتاب بسیاری داشت و محل بحث و نزاع مخالفان و موافقان قرار گرفته است. لب کلام ایشان این است  در دوره‌ای که جریان حفظ و اشاعه و چاووش، سردمدار موسیقی در کشور بود و حتی نهادهای دولتی به نوعی در سیطره آنها قرار داشتند و گفتمان آنها گفتمان مسلط بود، جفاهایی بر او و گروهی از اهل موسیقی رفت. در این میانه چهره‌هایی مانند استادان شجریان، هوشنگ ابتهاج، لطفی و علیزاده، یا سکوت کردند یا به تأیید این رفتار پرداختند و با عنوان‌هایی همچون موسیقی درباری و کاباره‌ای و ...آنها را از ادامه فعالیت باز داشتند یا اینکه حرکتی در دفاع از همکاران سابق خود صورت ندادند. نتیجه سخنان استاد گلپا این است که این گروه از اهل موسیقی خود انحصارگر بودند.

این سخنان البته از جهاتی در درازمدت به نفع موسیقی است و سبب می‌شود تا از فرد هنرمند و نه خود هنر، قدسیت‌زدایی شود و بازار مرید و مراد بازی و شمع و قبله جمع‌بودن برچیده شود. تبعات دنیای مدرن یکی‌اش همین است که به قول مارکس «هر‌آنچه را که سخت و استوار است دود می‌کند و به هوا می‌فرستد»؛  ازجمله این سختی و استواری، داشتن نگاه اخلاقی به هنرمند است. یعنی هنرمندی که در بعد زیبایی‌شناسی، اثرش، روح‌ها را به نوازش و خلجان وامی‌دارد، می‌تواند لزوما فرد منصفی نباشد، حقوق دیگران را نادیده بگیرد، دچار عجب و غرور و خودپسندی شود، آدم دهان‌بین و دمدمی‌مزاجی باشد و ثبات رأی نداشته باشد، به دنبال منافع شخصی باشد و در کار صنفی و جمعی نظر و منافع خود را بر دیگران ترجیح دهد. تمامی این خصایل انسانی‌اند و همه ما به آن دچاریم و باید موقعیت و فرصتش فراهم شود تا مورد محک و سنجش قرار‌ گیریم. هنرمندان به دلیل آنکه زیر ذره‌بین افکار عمومی قرار دارند، کوچک‌ترین خطای اخلاقی آنها نادیده گرفته نمی‌شود. 

این البته در هنر شرقی بروز و ظهور دارد که هنر فرد، هنگامی متعالی می‌شود که فرد از منظر اخلاقی نیز دارای توازن باشد، اما تاریخ نشان داده که این‌گونه نیست. نمونه‌اش در همین ایران معاصر خودمان می‌توان به رکن‌‌الدین‌خان مختاری اشاره کرد که موزیسین قهاری بود و آثارش هنوز بازنوازی و اجرا و حتی در هنرستان موسیقی درس داده می‌شود. او همان سرپاس مختاری است که در دوره رضاشاه رئیس‌پلیس پایتخت بود و جان‌های بسیاری را ستاند و اتفاقا بسیار به گل و گیاه هم علاقه‌مند بود و البته از سوی دیگر اهل رشوه‌گرفتن نبود. اما خشونت او سبب شد تا بزرگی همانند روح‌الله خالقی در کتاب سرگذشت موسیقی از وجه شخصیتی او به‌نیکی یاد نکند. اما با این همه کمتر کسی است که از ساخته‌های رکن‌الدین‌خان مختاری لذت نبرد. 

در چنین فضایی بر مخاطب موسیقی است که بی‌اعتنا به این‌گونه مجادلات از هنر افراد هنرمند لذت ببرد و اخلاق و چپ و راست‌شدن آنها در سیاست را با لذت هنری درنیامیزد. شخص نگارنده که چنین توفیقی را نصیب برده است که ساز و نواپردازی و آوازخوانی یک استاد موسیقی را از کارکرد‌های اجتماعی‌، سیاسی، فرهنگی و اخلاقی‌اش جدا می‌بیند. به‌همین‌دلیل با توجه به اینکه شاید در برخی دیدگاه‌ها با استاد گلپایگانی سر مرافقت داشته باشم، اما از تک‌تک آوازهای استاد شجریان لذتی بی‌حد و حصر می‌برم. در هفته گذشته اتفاقا سه آواز بسیار زیبا از سه بزرگ موسیقی شنیدم (گلپا، ایرج و شجریان) که هر کدام طعم و رنگی متفاوت دارند و لذت هنری وافر به آدمی می‌بخشند. به مخاطبان هم توصیه می‌کنم اگر دنبال هنرمند پاک‌نهاد می‌گردید، در زمین دنبالش نباشید. اما هنر پاکیزه که روح را جلا می‌بخشد را تا بخواهید می‌توانید بشنوید 

و نظاره کنید. 

 

حسین علیزاده محمد رضا شجریان اکبر گلپایگانی هوشنگ ابتهاج اکبر گلپا
ارسال نظر

آخرین اخبار

پربیننده ترین