از عروسی کردی تا آش باران و آیین دو هزار ساله در تیرنگ
شش کارگردان هنر نمایش آیینی از آثار خود و جشنواره سراسری تیرنگ گفتند.
ایران آرت: جشنواره سراسری تـﺋاتر بومی تیرنگ که از 27 فروردین در دو بخش اجراهای پژوهشی و نمایش های آیینی در مازندران آغاز به کار کرده است؛ در روز چهارشنبه 30 فروردین با برگزاری آیین اختتامیه جشنواره در بوستان ملل ساری به کار خود پایان خواهد داد.
همزمان با روز پایانی چهاردمین دوره جشنواره تیرنگ، ایران آرت به گفت و گوی شش تن از کارگردانان حاضر در این جشنواره سراسری بومی پرداخته است. آنچه از نظر می گذرد؛ چکیده ای از گفت وگوهایی ست که از سوی روابط عمومی حوزه هنری استان مازندران در اختیار ایران آرت قرار گرفته است.
1- «سید فریدون احمدی» که برای سومین بار در جشنواره سراسری تیرنگ شرکت کرده است؛ «آواهای محلی کردستان» را در بخش اجراهای پژوهشی جشنواره به روی صحنه برده است. احمدی در خصوص اثر پژوهشی اش گفت: این نمایش براساس آواها و گویشهای محلی مردم کردستان می باشد. آواهایی که در دوران حیات این مردم نسل به نسل پرورش یافته است. از کودکی تا میانسالی و پیری، در فصول کار و تلاش، همزمان با فرا رسیدن اعیاد و عروسی ها و مولودیخوانی ها همراه مردم بوده؛ که در هر کدام از این مناسبت ها آوازهای مخصوص و ویژه ای را می طلبیده است. احمدی افزود: راه دوری را از کردستان تا مازندران طی کردیم تا در جشنواره بومی تیرنگ شرکت کنیم و خوشحالم که این مهم مجددا برایم محقق گشته است.
2- «ارسلان مهدوی» از استان مازندران که با اجرای خیابانی «شوره سما» در بخش نمایش های آیینی برای نخستین بار در این جشنواره حضور پیدا کرده است؛ ضمن تمجید از اعتبار جشنواره تیرنگ اظهار داشت: متاسفانه شیوه اطلاع رسانى جشنواره را ضعیف ارزیابى می کنم. به نظر بنده چند مصاحبه رادیویى از مسوولان و دست اندرکاران جشنواره، شیوه مناسبی برای آگاهی بخشی از یک رویداد کمیاب کشورى نیست. وقتى شهر سارى خانه تیرنگ است، از مسوولان براى همکارى با حوزه هنرى و اطلاع رسانى، انتظار بیشترى مى رود. متاسفانه حتی تلویزیون هم با وجود آگاهی از قدرت تاثیر بخشی رشته های مختلف هنر نمایشی در وفاق میان فرهنگ ها و نزدیکی بیشتر آن ها به هم، همراهی لازم و کافی را نداشته است.
3- «سعید شفیعیان» اما چهارمین حضور خود را در این رویداد فرهنگی هنری تجربه می کند. او که با نمایش آیینی «تندیس های شهر» از شهر آمل در تیرنگ شرکت داشته است؛ گفت: آیین ها فرهنگ جامعه را نشان مى دهند و فرهنگ براى هر جامعه بیانگر هویت آن جامعه است. آیین ها مملو از رنگ و موسیقى هستند و جشنواره تیرنگ بستری مناسب براى آشتى مردم با سنت ها و آداب و رسوم این مرز و بوم است. شفیعیان در ادامه می گوید: هنر نمایش مى تواند با صرف هزینه مالی اندک، پیامى بزرگ و پر محتوا به مخاطبش برساند و این مهم تنها نیاز به توجه دارد. اما آنچه بیشتر از هر چیزی نگران کننده می باشد در دل این هنر، در حال رشد و نمو است. امروزه هنر نمایش در کشور ما ناآگاهانه به سمت هنر نمایشی غربی در گرایش است؛ و در این در حالی ست که هنر نمایشی غرب در ذات خود آیینی می باشد.
4- «احمد صفری» از استان کردستان با نمایش «پِرسَه» در بخش اجراهای پژوهشی شرکت داشته است. این هنرمند از نحوه حضور خود در جشنواره گفت: وقتی به صورت اتفاقی از فراخوان جشنواره تیرنگ مطلع شدم با مشورت دوستان هنرمندم در عرصه نمایش، کاری را به دبیرخانه تیرنگ ارسال کردم؛ که خوشبختانه این اثر مجوز ورود دریافت کرد. احمد صفری در مورد اجرای پژوهشی خود بیان داشت: «ِپرسَه» یک آئین محلی با قدمتی نزدیک به 2 هزار سال است که قبل از اسلام، بیشتر در منطقه "لیلاخ سنقر" رواج داشته است. این آئین در در روزهای عاشورا و تاسوعا بر مزار امامزادگان، شهدا و جوانان برگزار می‌شود. و هدف من از این اجرای پژوهشی احیای این سنت و شناساندن آن به نسل امروز بوده است.
5- «سید مهرداد کاوسی حسینی» نویسنده و کارگردان نمایش آیینی«آش باران» از استان همدان می باشد. این کارگردان که با اثر خود در بخش اجرای خیابانی در جشنواره حضور داشت؛ به اثر نمایشی خود اشاره کرده و گفت: نمایش «آش باران» برگرفته از یک سنت دیرین در همدان می باشد. در این آیین کهن که بیشتر در زمان خشکسالی و کاهش باران در همدان و به ویزه روستاهای آن اجرا می‌شود؛ به منظور طلب باران و جلوگیری از خشک شدن محصولات کشاورزی، اهالی با تهیه و توزیع آشی مخصوص، آن را نذر باران می‌کنند.
6- «مصعب رییسى» کارگردان نمایش "مجلس تعزیه دو طفلان مسلم" از شهرستان نور، اولین حضورش در جشنواره سراسرى تئاتر تیرنگ را مثبت ارزیابى کرد و اظهار داشت: تیرنگ یک رویداد بزرگ هنرى در عرصه آیین ها است و باید به شکل ویژه به آن توجه شود. رییسى هنر نمایش را یک هنر کم هزینه با تاثیرگذارى گسترده دانست و افزود: اغلب نمایش ها بدون کمک مالى و با هزینه گروه نمایشی تامین مى شوند اما بازخورد آن ها در میان مردم بسیار وسیع است. وى با اشاره به نقش نهادهاى دولتى در فرهنگ سازى جامعه، بیان داشت: گروه هاى نمایشى از همکارى مسوولان بى بهره هستند و حتى براى نصب یک بنر با مشکل مواجه مى شوند. رییسى در خصوص نسخ تعزیه نیز گفت: در مازندران نسخ اصلى شبیه خوانی به سختی قابل دسترسی مى باشد و معمولا از نسخه هاى ترکیبى با محوریت نسخه رضوانى استفاده مى شود.
گفتنی است به گزارش مسـﺋول واحد نمایش حوزه هنری استان مازندران، تعداد آثار ارسالی به دبیرخانه چهاردمین دوره جشنواره سراسری تـﺋاتر بومی تیرنگ که هر ساله در شهرستان ساری برگزار می شود؛ 127 اثر بوده است؛ که هیـﺋت انتخاب در مرحله نخست 72 اثر و در نهایت تعداد 16 اثر از 9 استان کشور را برای حضور در مرحله اجرا و داوری برگزیدند.
