درباره کتاب یک تسخیرناپذیر؛ رابرت دونیرو

از تکرارها و زیاده‌گویی‌ها و نگاه ژورنالیستی کتاب که بگذریم کتاب دارای ویژگی‌های مثبتی است؛آشنایی با زندگی رابرت دونیرو و مراحل پیشرفت او، تمرین‌ها، تلاش‌ها و پشتکار رشک‌برانگیز او

ایران‌آرت، محمود ناصرترابی: کتاب تسخیر ناپذیر (Untouchable) یک بیوگرافی از زندگی رابرت دونیرو بازیگر آمریکایی نامدار سینمای جهان به قلم اندی دوگان است.

نوسنده در این کتاب به بیان داستان سیر تکوینی زندگی  رابرت دونیرو را از پیش از تولد و با معرفی والدین او و شرایط محیطی حاکم بر شهر و محله ی محل رشد و نمو بازیگر تا  مراحل موفقیت و اوج شهرت وی و ماجراهای پشت فیلم‌های وی تا سال 2002 می‌پردازد.

نویسنده تلاش کرده با رجوع به منابع مستند به کنکاش در زندگی ستاره اش بپردازد لیکن به نظر می‌رسد به دلیل دور بودن حسب حال نویس از زندگی بازیگر دست نیافتنی‌اش (با نگاه به عنوان انگلیسی کتاب) در بعضی موارد نوشته های کتاب شک برانگیز می‌نماید حتی در برخی موارد خود کتاب نیز به نسبت  به آنچه می‌گوید اطمینان ندارد و با نوشتن جملاتی نظیر"شاید تاثیر زندگی کودکی دونیرو در..." یا " احتمالا روابط مادرش چنان تاثیری بر دونیرو جوان گذاشته" (نقل به مضمون از مطالب کتاب) این جملات ژورنالیستی جذاب و بعضاً بی اساس که بنا به  گفته‌ی خود کتاب رابرت دونیرو هیچگاه راجع به این مسائل صحبت نکرده و عموما منبع موثق دیگری نیز برای این مطالب از کتاب وجود ندارد، اینطور بنطر می‌رسد که این مطالب بیشتر زاده ی تخیل نگارنده و برای جذاب‌ترشدن کتاب آمده تا شناخت هرچه بهتر ستاره، در جایی از کتاب عنوان میشود که "مرگ جان بلوشی اثری جان کاه بر پیکر دونیرو گذاشت چرا که او را واداشت تا برای نخستین بار به خود و حرفه‌ای که برگزیده شک کند" که باز هم نقل قولی از جانب دونیرو مبنی بر صحت این مطلب ذکر نشده، گویا  نویسنده با شناخت بازیگرش مبنی بر انکار نکردن برخی موارد و بی اعتنایی نسبت به جراید راه کوچکی برای شیطنت های ژورنالیستی برای جذابیت قصه اش ساخته.

اساساً در نگارش زندگینامه پس از صحت زندگینامه به لحاظ تاریخی این نوع نگاه نویسنده به شخصیت به عنوان از یکی ارکان اصلی زندگینامه نویسی مطرح می‌شود اصولا زندگینامه ای دارای صلاحیت و سلامت محسوب می‌شود که نقاط قوّت و ضعف شخصیت مورد بحث خود را آینه وار نشان دهد وتلاشی برای جهت دادن به نگاه مخاطب نداشته باشد، از این منظراندی دوگان رویکرد های متفاوتی نسبت به قهرمانش اتخاذ کرده که به دلیل در قید حیات بودن شخصیت و مخاطب هدف کتاب (که طبیعتا بخش عمده ی آنها را هواداران دونیرو تشکیل می‌دهند) و در عین حال مخاطبان و منتقدین سخت گیرتر رویکرد دیپلماتیک و هوشمندانه ای محسوب می‌شود بدین ترتیب که او در برخی از موارد به ظاهر نقاط ضعف شخصیتی شخصیتش را تنها با یک اشاره بدون توضیح مطرح می‌کند و داوری را به عدل مخاطب واگذار می‌کند و در پاره ای از موارد نیزبا توجیه برخی از آنها نقاط ضعف را به مثابه ی فضیلت دارنده اش نشان می‌دهد و به این ترتیب سیمای قهرمانش را غیر قابل دسترس‌تر و (یا بنا به ترجمه‌ی نام کتاب، تسخیر ناپذیرتر) به طرفدارانش نشان می‌دهد.

البته در عمده ی بخش های کتاب معیار موفقیت ستاره را رضایت سیستم هالیوود تعیین می‌کند و رضایت کمپانی ها در گرو میزان سود دهی فیلم ها است، نه کیفیت بازی بازیگر که با این معیار ما با ستاره ی فوق العاده ای مواجه‌ایم که پس از هر عدم موفقیت موفق تر است، البته در کتاب به نوع نگاه منتقدین به فیلم ها نگاه مختصری می‌شود اما به این نکته که برخی از فجایع آن دوران از افتخارت آینده ای که در زمان نگارش کتاب هم به عنوان اثر فاخر شناخته می‌شدند اشاره ای نشده.

به هر حال از تکرارها و زیاده گویی ها و نگاه ژورنالیستی کتاب که بگذریم کتاب دارای  ویژگی های مثبتی است، که بی شک مهمترین آنها آشنایی با زندگی رابرت دونیرو و مراحل پیشرفت او، تمرین ها، تلاش‌ها، شکست ها و پشتکار رشک بر انگیزی که می‌تواند سر مشقی خوب برای هر انسانی حتی کسانی که به هنر سینما علاقه ای ندارند باشد، این کتاب درضمن همانطور که با دونیرو ی جوان به میانسلی و پیری می‌رسد بخشی از تاریخ سینمایی هالیوود و نظام استودیی  کمپانی های آنرا نیز واگو می‌کند که از این منظر کتاب به لحاظ تاریخی واجد ارزش است و باعث آشنایی با پشت پرده های بزرگترین نظام هنر-صنعتی سینمایی جهان از اواسط قرن گذشته تا کنون می‌شود.

سخن پایانی اینکه خواندن این کتاب برای دوستداران سینما و هنرهای نمایشی خالی از فایده نیست.