از زنان سامورایی تا سنگ قبرهایی بر اساس مشاغل / گالری‌گردی ایران آرت در چهار نمایشگاه
گالری‌گردی این هفته ایران آرت به نمایشگاه‌های گالری اعتماد، فرمانفرما و سایه ختم شد.
ایران آرت: نمایشگاه نقاشی شاهین نوروزی با عنوان «فضای سبز» در گالری اعتماد، نمایشگاه نقاشی مرضیه جعفری ریزی با عنوان «نخجیرگاه» در گالری فرمانفرما، نمایشگاه نقاشی و ویدئو آرت، سیمین کرامتی با عنوان «سپوکو/ لبه ابر» در گالری اعتماد و نمایشگاه عکس‌های امیر جمشیدی با عنوان «پرتره‌های سنگی» در گالری سایه، سوژه‌های این هفته ایران آرت هستند.
در هم آمیختگی فضایی پر تلاطم
شاهین نوروزی مجموعه جدیدش را با عنوان «فضای سبز» در گالری اعتماد به نمایش در آورده است. نمایشگاه آثار او دو بخش است؛ بخشی که متعلق به نقاشی‌های او در ابعاد بزرگ است و بخشی که مربوط به کولاژها و چیدمان‌هایی محفوظ شده در فضایی شیشه‌ای است. آثار نوروزی بر خلاف عنوانش که بسیار مصالحه‌جویانه در نظر گرفته شده است آثاری متناقض را به نمایش می‌گذارد همچنان که در بیانیه نمایشگاهش به این پارادوکس میان دنیای مطلوب و دنیای واقعی می‌پردازد؛ «دوست دارم نقاشی‌هایی زیبا، صمیمی، دلچسب و شادی آفرین بکشم، نقاشی‌هایی از فضاهای سبز، یار دلربا و جهانی آسوده، با این وجود سرخوردن اشکال به ورطه‌های دیگر باعث فرسایشی جانکاه است. فرسایشی بین سعی من در ورز دادن و انتظام آنها و میل تصاویر به آزادی و سیال بودن، گاهی فکر می‌کنم فضا، موقعیت، زمان، تاریخ، کلمات و حتی حافظه‌ام نیز در این میل با تصاویر همدست می‌شوند و مرا در تلاطمی ابدی بین امر زیبا و موقعیت موجود رها می‌کنند.»
طبیعت از نگاه نوروزی تاش‌هایی سبز رنگ با خطوطی محکم و محدودکننده بر زمینۀ اثر است، انتظار اینکه در آثار او طبیعت را نزدیک به امر واقع ببینیم، انتظاری بی‌معناست. او طبیعت را سطحی سبز رنگ می‌بیند و بیننده را در آشفتگی و در هم آمیختگی فضایی پرتلاطم تنها رها می‌کند تا شاید بتواند خود را غرق شده در این ابعاد بزرگ رها کند و بیرون بکشد؛ اما عنصری مشخص و واضح در تمام این آثار به چشم می‌خورد؛ عنصری مثل پریز برق، شاید تنها راه رهایی همین عنصر مشخص باشد یا خودش شروعی دوباره برای پرسه زدن در طبیعت نوروزی.
اما در بخش دیگر همین آشفتگی، نزاع و درگیری ذهن هنرمند را می‌توان در چیدمان‌های او دید؛ این آثار که در ابعاد مختلف طراحی شده‌ا‌ند در جعبه‌هایی شیشه‌ای شبیه به ویترینی برای نمایش نوعی درگیری و بی‌نظمی قرار گرفته‌اند. این آثار ترکیبی از موادی همچون، کاغذ، فلز، تلق و غیره هستند که در کل صورتی دفرمه شده و تغییر شکل یافته از انسان را نشان می‌دهند. انسان‌هایی که خواهان جهان مطلوب و آرمانی هستند اما گیر افتاده و محصور شده در جهان واقع هستند.
نمایشگاه آثار شاهین نوروزی با عنوان «فضای سبز» تا 15 مرداد در گالری اعتماد ادامه دارد. گالری اعتماد در میدان هفت‌تیر، مفتح جنوبی، بن‌بست شیرودی، شمارۀ 25 قرار دارد.
بخش‌هایی از تاریخ
نمایشگاه آثار مرضیه جعفری‌ریزی با عنوان «نخجیرگاه» در گالری فرمانفرما برپاست. این نمایشگاه آثار نقاشی جعفری را با رویکردی تاریخی به نمایش می‌گذارد. هنرمند حکایت‌ها و عناوینی را از دل تاریخ بیرون کشیده و عناصر قصه را بر روی بوم دوباره به تصویر کشیده و احیا کرده است. او در این آثار ترکیبات، موقعیت‌ها و چهره‌هایی را از تاریخ به ویژه نقاشی‌های گذشتۀ ایران همچون صحنه‌های نبرد در شاهنامه‌ها را از میان تصاویر استخراج کرده و آنها را با طرح ذهنی خود در آمیخته و پس‌زمینۀ آثارش را ساخته است.
مرضیه جعفری‌ریزی در آثارش بعد از زمینه و در پیش‌زمینه از حضور انسان‌هایی استفاده کرده که اغلب انسان‌های معاصر در زمان حاضر هستند. او با پیروی از نظریه چرخشی تاریخ هگل به سیری از گذشته به امروز می‌رسد و این سیر به صورت چرخشی ادامه می‌یابد و تکرار میشود.
اما آنچه که در این آثار مورد توجه است یک حضور فعالانۀ زنان به عنوان سوژه اثر است که با توجه به اینکه خالق اثر یک زن است خیلی دور از ذهن نیست و دو صحنه‌های جنگ و درگیری بر سر بقا و حفظ قدرت و ماندن است. امری که تاریخ جوامع بر پایه آن شکل گرفته است. در کارزار بقا و هستی یافتن از قضا زنان معاصر و امروزی بیشتر فعال و کنش‌گر هستند و این مسئله در آثار جعفری‌ریزی مورد توجه است. عناوین آثار او همچون فرزندان جنگ، صحنه شکار، سکوت، عشق و غیره که اغلب از مجموعه‌ای با عنوان «فرسایش دوران» هستند خود واضح این موضوع هستند.
تعدادی از آثار جعفری با سطحی مثل بشقاب کولاژ شده است و بخشی از اثر توسط این حجم برجسته شده است. این بشقاب که به اثر اضافه شده با نقوشی که بر آن ترسیم شده است بخشی از اثر است. به نظر می‌رسد این بشقاب ظرف تاریخ در دوره‌های مختلف است که بخشی از کل تاریخ جهان است و از آن جدایی‌ناپذیر است.
نمایشگاه آثار مرضیه جعفری‌ریزی با عنوان «نخجیرگاه» تا 28 تیر در گالری فرمانفرما ادامه دارد. گالری فرمانفرما در خیابان کریم‌خان، خیابان خردمند شمالی، کوچه اعرابی دوم قرار دارد.
مرگ خودخواسته
کنش‌گری زنان به عنوان سوژه اثر در آثار دیگری همچون مجموعه جدید سیمین کرامتی با عنوان «سپوکو» ادامه دارد. کرامتی در این مجموعه به شکلی نمادین به مرگی خودخواسته در فرهنگ ژاپنی اشاره می‌کند: «سپوکو به مرگ خودخواسته ژاپنی گفته میشود که به سبب دریدن شکم موجب میشود. این شیوه مرگ در اصل متعلق به سامورایی‌‌ها بوده که بعدها به وسیله افراد دیگر و به خاطر حفظ حرمت شخصی و یا خانوادگی اجرا می‌شده. در این مجموعه که من آن را به طور سمبولیک سپوکو نامیده‌‌ام، به نوعی سعی در جسمیت بخشیدن به جدال‌های هر روزه فردی و اجتماعی داشته‌ام. ...»
او در این مجموعه در نقاشی‌هایی در ابعاد متوسط و بزرگ زنانی را به تصویر کشیده که با این نوع از دست دادن خود، مواجه هستند. کرامتی برای آنها بال‌هایی همچون بال فرشته در نظر گرفته است و معتقد است که آنها نبردی سنگین را پشت سر گذاشته‌اند و این بال‌ها حاصل غرور و شجاعت آنها است.
سیمین کرامتی که بیشتر با ویدئو آرتهایش شناخته شده است در بخش دیگر این مجموعه سه ویدئو را به نمایش گذاشته؛ او در این بخش که با عنوان «لبۀ ابر» نامیده شده است از نبودنی می‌گوید که ناخواسته است: «... به آنی همه چیز سبک شد، آسمان به کف پاهایم چسبید و زمین همچون نقطه‌ایی در میانِ حروفِ روی کاغذ گم شد. نمی‌‌دانم آسمان بود که فرو افتاد یا من بودم که فرو نیفتادم. همه چیز به سیاهى رفت تا اینکه از قدم‌هایی که به موازاتِ نگاهم به من نزدیک‌تر می‌‌شدند فهمیدم که تمام شد، اما من هنوز نمرده بودم، هنوز سنگینی جمجمه‌ام را حس می‌کردم. الان دیگر نمی‌‌توانم بلندی را از پستی تشخیص بدهم. از این لبه تار و پود گسیخته ابری که نگاه می‌کنم، همه چیز در یک سطح است، بالاترین‌ها وپایین‌ترین‌ها در یک امتداد به هم می‌‌چسبند.
انگار کن تو وارونه‌ایی و ابرها به زیرِ پای تو. از اینجا از لبه این ابرِ متغیر همینجور است. ما قطره قطره به بالا می‌‌ریزیم، به زمین، و آسمان از پایینِ قدمهای‌مان ما را نگاه می‌‌دارد. اینجا همه‌چیز در لکه‌های سیاه و سفید خلاصه میشود. خاکستری‌ها را هم حتی می‌توان در دسته‌های سیاه و سفید گنجاند. بستگی به حال و هوای ابر دارد. ...»
او در بخش از آثار علاوه بر ویدئوهایی که در مرز هستی و نیستی قدم می‌زدند، تصاویری پرینت شده از جستجوهای اینترنتی را با مضامینی چون هستی، اقلام هستی یافتن و ادامه حیات بر روی دیوار نصب کرده است. علائمی حیات بخش چون چیستی آب، هوا، باران و انواع غذاها ... .
نمایشگاه آثار سیمین کرامتی با عنوان «سپوکو» تا 15 مرداد در گالری اعتماد برپاست. گالری اعتماد در میدان هفت‌تیر، مفتح جنوبی، بن‌بست شیرودی، شمارۀ 25 قرار دارد.
آرامستان منقوش
عکاسی از آرامستان‌های مختلف به ویژه آرامستان‌هایی متعلق به اقلیت‌های مذهبی، همیشه مورد توجه عکاسان ایرانی بوده است و اغلب عکاسان مجموعه‌ای با این موضوع در میان مجموعه‌های‌شان دارند. آیین و مراسم تدفین در مذاهب مختلف، متفاوت و جذاب است. این آیین اگرچه در ادیان مختلف مشابهت‌هایی دارد اما ویژگی‌های خاص خود را هم دارد.
امیر جمشیدی در مجموعه‌ای با عنوان «پرتره‌های سنگی» که در گالری سایه به نمایش درآورده است به نمایش عکس‌هایی از یکی از قبرستان‌های اصفهان پرداخته است؛ « کمتر از بیست حجار زبده ارمنی که بیش از سیصد سال گذشته در منطقه فریدن اصفهان می‌زیسته‌اند سنگ‌های قبور تمامی روستاهای ارمنی‌نشین مسیحی را تراش داده و هویت مردگان را به سنگ‌ها بخشیده‌اند . طبق رسمی دیرینه ارامنه اغلب علاوه بر نوشتار، تصاویری نیز بر روی سنگ‌های قبور حک میکرده‌اند که حاکی از مشاغل افراد و یا موقعیت اجتماعی آنهاست.
پیکره‌های منقوش بر روی سنگ‌ها سعی در نمایان ساختن هویتی را دارند که متوفی خواهان کسب آن هویت خاص در طول دوره زندگی خود بوده‌اند و بازماندگان به‌واسطه این نقوش گاهی مصر به بخشش آن به در گذشته‌شان، هستند. ...»
جمشیدی به ثبت و نمایش آثاری از هنرمندان حجار پرداخته که سعی در جاودانه کردن مردگان داشته‌اند. تمام تلاش انسان در طول تاریخ ماندن، بقا یافتن و جاودانه ماندن است. چنانچه تمام اسطوره‌ها در متون کهن ادبی به دنبال یافتن راهی برای جاودانگی بودند. این حکاکی‌ها بر سر قبور مردگان در نقطه‌ای از ایران برای باقی ماندن حتی اثری از آنها در این دنیای زندگان هستند. در این پرتره‌های سنگی، مردگان به شکلی ساده در لباس مخصوص خود و به همراه ابزار و وسایل حرفه‌شان را حکاکی کرده‌اند. با کمی دقت در این پرتره‌های سنگی، می‌توان به خودآموخته بودن حکاکان این سنگ‌ها پی برد. این نقوش از تناسباتی ساده و ابتدایی برخوردارند همچون نقوش حک شده بر غارها در ابتدای تاریخ شکل‌گیری هنر. این آثار شاید نه به دلایل زیبایی‌شناسانه و به رخ کشیدن مهارت و زبردستی استادکاران بلکه تنها و تنها به واسطه به‌جا آوردن امور مرسوم و بقا بخشیدن به درگذشتگان در این دنیا صورت پذیرفته است.
نمایشگاه آثار امیر جمشیدی با عنوان «پرتره‌های سنگی» تا 19 تیر در گالری سایه ادامه دارد. گالری سایه در خیابان کریم‌خان، خیابان سنایی، کوچه سیزدهم، شمارۀ 21 قرار دارد.
