پرتره‌های پاسپورتی تا زیستی سوخته / گالری‌گردی ایران آرت در 4 نمایشگاه
سارا ساسانی: در گالری‌گردی این هفته ایران آرت به گالری‌های شیرین، فرمانفرما و اُ سر زده‌ایم.
ایران آرت: نمایشگاه نقاشی و طراحی غلامحسین سهرابی با عنوان «در طبیعت» در گالری شیرین دو، نمایشگاه نقاشی جواد علیمحمدی اردکانی با عنوان «مهاجرت» در گالری فرمانفرما، نمایشگاه نقاشی و چیدمان سپیده سحر با عنوان «باغ سوخته» در گالری شیرین یک و نمایشگاه طراحی‌های اشکان صانعی با عنوان «باد هر جا بخواهد می‌وزد» در گالری اُ سوژه‌های این هفته گالری‌گردی ایران آرت هستند.
شیوه کلاسیک
غلامحسین سهرابی نقاش معاصر ایران، سال‌هاست در زمینه نقاشی به شیوه کلاسیک فعالیت و تدریس کرده است. او تألیفاتی در زمینه نقاشی و طراحی به روش آکادمیک و کلاسیک در کارنامه خود دارد.
نمایشگاه اخیر او با عنوان «در طبیعت» اغلب مجموعه آثار او را با موضوع طبیعت بکر به نمایش می‌گذارد. سهرابی معتقد است طبیعت را در سه سطح می‌توان رصد کرد؛ جماد، نبات و انسان. جهان نقاش نیز از این سه‌گانه بی‌نصیب نیست به ویژه هنگامی که طراحانه مشق می‌کند؛ طبیعت بی‌جان، طبیعت گیاهان، طبیعت انسان. این هستی‌شناسیِ نقاشانه که هنوز هم در نظام آموزشی کلاسیک طراحی و نقاشی حضور دارد، معرف جهان‌های موازی نقاشانه است؛ نقاش پس از طبیعتِ اشیاء به گیاهان میپردازد و فضاهای وسیع را تجربه می‌کند و این همه مقدم‌های است تا طبیعتِ انسان را بهتر و آزادانه‌تر درک کند. از این رو مطالعۀ نظام نباتیِ طبیعت با فضاهای بی‌کرانه‌اش، به عنوان یک پاساژ میان طبیعت بی‌جان و طبیعت انسان همیشه محل تأمل است.
سهرابی در این نمایشگاه به ترسیم طبیعت نباتی پرداخته است و این ساحت از طبیعت را مرز میان طبیعت بی‌جان و طبیعت انسانی می‌داند، ساحتی میانی که هر دو ساحت طبیعت بی‌جان و طبیت انسانی از آن بهره می‌برند و بخشی از موجودیت و حیات خود را مدیون همین ساحت میانی طبیعی هستند.
او تصاویری کاملا واقع‌گرایانه را ترسیم می‌کند و به طبیعت با نگاهی بی‌واسطه و مستقیم می‌نگرد و آن را به تصویر می‌کشد. نقاشی‌های او تصاویری واقعی از طبیعت بدون هیچ دخل و تصرفی و تکنیک خاصی با تکنیک رنگ و روغن پرداخت شده است. طبیعت او بدون حضور انسان تصویر شده‌اند جز دو اثر که پشت صحنه‌ای از حضور نقاشان در طبیعت و ترسیم آن بر روی بوم توسط قلمو و رنگ است.
غلامحسین سهرابی علاوه بر آثار نقاشی‌اش با موضوع طبیعت در دو بخش دیگر نمایشگاه به نمایش آثاری متفاوت پرداخته است. او بر روی یکی از دیوارهای نمایشگاه طراحی‌هایش را به توالی زمان و در دوره‌های مختلف به نمایش گذاشته است. آثاری که عقبۀ هنرمند را و زمینه‌های فعالیت او را نمایش می‌دهند. علاوه بر این بخش در قسمتی دیگر از نمایشگاه آثار حجمی او به نمایش درآمده که متشکل از پنج مجسمه با قالبی واحد اما با پرداخت‌های متفاوت هستند.
نمایشگاه آثار غلامحسین سهرابی با عنوان «در طبیعت» تا 14 آذر در گالری شیرین برپاست. گالری شیرین در خیابان کریم‌خان، خیابان سنایی، کوچۀ سیزدهم، شمارۀ 5 واقع شده است.
پرتره‌های پاسپورتی
مفهوم مهاجرت برای هنرمند خاورمیانه‌ای امری آشنا و نزدیک است. در اطراف ما به ویژه در چند سال اخیر افراد بسیاری به مهاجرت اقدام کرده و تصمیم به ادامۀ حیات در کشوری دیگر گرفته‌اند. برای جواد علیمحمدی اردکانی نیز مهاجرت به عنوان سوژه‌ای در ذهنش بوده و او این اندیشه را از طریق تولید مجموعه‌ای با همین عنوان تبدیل به ابژه کرده و در گالری فرمانفرما به نمایش گذاشته است.
علیمحمدی در این مجموعه به نقاشی پرتره‌هایی پرداخته که تأثیر گرفته از شمایل‌های رنسانسی است. این آثار پرتره‌های مهاجرانی را نشان می‌دهد که به واسطۀ تکنیک و شیوۀ پرداختن به آن به نقاشی‌های قدیسان دوران رنسانس شباهت دارد. در بخشی از یادداشت نمایشگاه که توسط دکتر سعید اسدی نوشته شده است، اینطور آمده؛ «... شمایل‌های مهاجرانِ جواد علیمحمدی اردکانی از میان تمامی تصاویر ممکن از مهاجرت به تصویری بسته از اشخاص بسنده می‌کند که مشابه‌اش را می‌شود در عکس پرسنلی چاپ شده در گذرنامه‌ها یا عکس‌های الصاق شده در برگه‌های درخواست مهاجرت پیدا کرد ...»
این پرتره‌های مخدوش شده، ذوب شده به بافتی نیمه‌پیوسته از چهره‌های نامعلوم افرادی تبدیل شده که در برهه‌ای از زندگی دست به مهاجرت زده‌اند. این پرتره‌های یکدست، بدون تحرک و خیره به روبرو همچون پرتره‌های به جا مانده از عکس‌های پرسنلی می‌ماند که برای پاسپورت و فرم‌های درخواست مهاجرت گرفته می‌شود.
پرتره‌های مهاجران همراه با حالتی برگرفته از چهره‌های قدیسین آنها را به انسان‌های مقدسی تبدیل کرده که در قرن‌هایی دور برای رهایی از رخدادی ناخوشایند محل زیست خود را ترک کرده‌اند و در گوشه‌ای از جهان مخفی شده و در همان مخفیگاه منزوی در ژستی برگرفته از الوهیت و تقدس به حیات‌شان پایان داده‌اند.
پرتره‌های پاسپورتی علیمحمدی فاقد روح و جان هستند، چهرۀ آنها بر اثر فشار اصابت مهر خروج و ورود به مومی حکاکی شده تبدیل شده‌اند و در همان وضعیت فکری و جسمی که مبدا را به قصد مقصد ترک گفته‌اند مومیایی شده‌اند و اندیشه‌شان فریز شده است.
نمایشگاه آثار جواد علیمحمدی با عنوان «مهاجرت» تا 16 آذر در گالری فرمانفرما ادامه دارد. گالری فرمانفرما در خیابان کریم‌خان، خیابان خردمند شمالی، کوچه اعرابی 2 واقع شده است.
زیستِ سوخته
دغدغۀ محیط زیستی یکی از دغدغه‌های رایج و رو به گسترش هنرمندان در دهۀ اخیر در ایران بوده است. ایران با مشکلات جدی محیط زیستی مواجه شده است که البته این بحران اساسی امروز ماحصل سال‌ها بی‌توجهی از سوی مردم و سازمان‌های مربوطه است.
سپیده سحر در نمایشگاهش با عنوان «باغ سوخته» در گالری شیرین یک به طرح دغدغه‌اش در باب محیط زیست میپردازد. او در این نمایشگاه که ترکیبی از نقاشی و چیدمان است به آثاری حجمی و تصویری پرداخته و در کل نمایشگاه تلاش داشته که تکنیک و تنوع آثار را رعایت کند.
در ابتدای نمایشگاه مخاطب با اجسامی بر روی سطح زمین گالری مواجه می‌شود؛ برگ‌های خشک شدۀ کاج که بر روی زمین پراکنده شده، تراکمی از اجسام ناهموار را شکل می‌دهد. همین برخورد اولیۀ دیباچۀ خوبی برای ورود به ذهن و اندیشۀ هنرمند است. سپیده سحر به طبیعتی می‌اندیشد که در طول تاریخ مورد حریق و خصومت انسان قرار گرفته است و امروز تبدیل به باغی سوخته و ویران شده است. بر اثر سوختن باغ پهناور آثار سپیده سحر خاطراتی ضمنی نیز همراه با این واقعه از میان رفته و اثری از بقایای آن باقی نمانده است.
می‌توان «باغ سوخته» را از لحاظ اجرا به سه بخش تقسیم کرد، آثار حجمی، آثار نقاشی و آثار کولاژ شده. نمایشگاه او با دری چوبی در ابعاد نسبتاً بزرگ آغاز می‌شود و طرحی چاپ شده از گاوی در مقابل در چوبی قرار می‌گیرد. در ادامۀ این آثار دو حجم بزرگ که نماد درخت است در گالری دیده می‌شود. درختانی با تنه‌هایی مکعبی و نور سبزی که از درون آن به بیرون متصاعد می‌شود.
پرداخت به طبیعت و منابع طبیعی در مواجهه با آسیبی جدی در یک وایت باکس (گالری) کاری بسیار سخت و لغزش‌پذیر است اما به نظر می‌رسد سپیده سحر در گذر از این وضعیت مخاطره آمیز، موفق عمل کرده است. در گوشه‌ای از نمایشگاه مخاطب می‌تواند مشغول به ورق زدن دفترچه‌ای شود که بر روی آن تصاویری از دست‌کشیده‌های سحر دیده می‌شود که در بخش‌هایی از تصویر اثری از سوختگی نیز دیده می‌شود.
در قسمت عمدۀ نمایشگاه آثار نقاشی و کولاژ شدۀ سحر دیده می‌شود او تصاویری از حیوانات و نقاط مختلف طبیعت بکر را با ترکیب عکس و نقاشی ساخته است و از آینه‌هایی مخدوش شده به عنوان شیشه‌ای در مقابل این تصاویر استفاده کرده است. در قسمت دیگر طرح‌هایی نسبتاً بزرگ از اندام موجودی ناشناخته که بیشتر به بدن متلاشی شدۀ حیوانات می‌ماند، بر روی دیوار نصب کرده و به اطراف آن نئون‌هایی رنگی متصل شده است. این لاشه‌های منهدم شدۀ حیوانات به اندام تجزیۀ شدۀ انسان می‌ماند که روزی طبیعت با او این کار را خواهد کرد.
نمایشگاه آثار سپیده سحر با عنوان «باغ سوخته» تا 14 آذر در گالری شیرین یک برپاست. گالری شیرین در خیابان کریم‌خان، خیابان سنایی، کوچۀ سیزدهم، شمارۀ 5 واقع شده است.
تولید اثر به روش کاهشی
اشکان صانعی در طول سه سال گذشته پروژه‌ای را پیش می‌برد که در این پروژه با عنوان «پروژۀ مکان ویژه و آثار روی کاغذ» با الهام از رابرت برسونِ فیلمساز به روش کاهشی به تولید اثر میپردازد. او بر این باور است که انسان با فرایند کاستن است که می‌تواند به ساخت اثر بپردازد.
صانعی در آثارش از کل به جزء می‌رسد و از یک کل به هم پیوسته با به کارگیری روش کاهشی اثری را خلق می‌کند. آثار او نمایندۀ فرم‌هایی هستند که بر اثر حذف و از بین بردن، تولید شده‌اند و به اثری مینیمالیستی با فرم‌هایی محدود و مکرر مجموعه‌ای از آثار را تولید می‌کنند. به نظر می‌رسد او در آثارش سطحی را به عنوان کل واحد در نظر گرفته است و برای رسیدن ابژۀ مورد وفاق به کاستن و کم کردن از آن کل پرداخته است.
صانعی در این مجموعه با توجه به فضای گالری به اجرای دو بخش چیدمانی پرداخته است؛ او در مساحت نسبتاً بزرگی از گالری و در محیطی چهارگوش به اجرای فرایند کاستن برای خلق اثر پرداخته است. دیوارهای گالری با رنگی تیره پوشانده شده‌اند و بخش‌هایی از آن برداشته شده است و نقشی از شعله‌های پراکندۀ آتش را در ذهن تداعی می‌کند. این طرح ذهنی آتش توسط فرم مدوری از انبوه آثار هیزم در کف گالری تقویت می‌شود. صانعی اردکانی موادی با بافتی مشابه خاک را در پاکت‌هایی پلاستیکی انباشته است و بر روی بسته‌ها تاریخ‌هایی متفاوت روز، ماه و سال نوشته شده است. این بسته‌ها حکایت از حضور همان اجسام و بافت‌هایی متکثر و به هم پیوسته‌ای را دارد که هنرمند در تاریخی مشخص برای خلق آثارش و نهایی کردن آن از روی سطح کاغذ برداشته و کاسته است.
در بخشی دیگر اشکان صانعی سطح وسیع شیشه‌های یکی از درهای میانی گالری را ابتدا به رنگی کلی آغشته و سپس به همان روش کاهش بخش‌هایی از این رنگ را تراشیده و از آن کل به هم پیوسته کاسته است و اثری از کل به جزء را بر روی شیشه ایجاد کرده است.
نمایشگاه آثار اشکان صانعی با عنوان «باد هر جا بخواهد می‌وزد» تا 14 آذر در گالری اُ ادامه دارد. گالری اُ در خیابان کریم‌خان، خیابان سنایی، خیابان خدری (شاهین سابق) پلاک 18 قرار دارد.
