ناگفته‌های عفت مرعشی از زندگی آیت الله
ایران آرت: ورودی حسینیه جماران که پشت سر می‌گذاری، به فاصله نه چندان زیاد کنار حسینه از 19 دی ماه 95 بعد از گذشت 40 روز خانه‌ای پر رفت و آمد از حضور قشرهای مردمی است که به دیدار همراه و همدل آیت‌الله هاشمی می‌روند. او که 58سال در کنار آیت‌الله بود و حال سایه خاطرات و افکار و منش هاشمی بر خانواده را حس می‌کند در معرفی خود در کتاب خاطراتش اشاره کرده است. «من عفت مرعشی، عمسر عالم مجاهد، روحانی وارسته، سیاستمدار نامی ایران زمین، تربیت یافته مکتب اهل بیت(ع)، انسان شریف و بزرگوار حضرت آیت‌آ«له آشیخ اکبر هاشمی رفسنجانی هستم.» آنچه فراوان از او شنیده می‌شود قدردانی از مردمی است که می‌گوید از همان شب ارتحال ما را تنها نگذاشتند و با ما بودند. در یکی از دیدارها صحبت از همسرش که می‌شود اشاره می‌کند هر روز صبح عادت داشتم با صدای قنوت آیت‌الله از خواب بیدار شوم که متاسفانه پس از درگذشت ایشان دیگر به سختی روز خود را آغاز می‌کنم. پرسش و پاسخ زیر از زندگی خصوصی تا تحولات سیاسی کشور با اوست که با هم می‌خوانیم.
شما چه مقدار در مسائل خانوادگی غیرخانوادگی طرف مشورت مرحوم آیت‌الله هاشمی بودید؟
در مسائل خانادگی همراه بودیم و در سایر مسائل گاه مستقیم و بیشتر غیرمستقیم از طریق بیان نظرات خود، نظرات مردم و افراد متفاوتی که خواستار انتقال مطالب و نظرات‌شان به ایشان بودند و همچنین در بحث‌هایی که می‌کردیم، تاثیراتی داشتم.
آیت‌الله هاشمی چقدر مسائل کشوری را با شما در میان می‌گذاشتند؟
هر شب بعد از کار روزنامه که ایشان به منزل می‌آمدند جریانات، ملاقات‌ها و دیدارها، صحبت‌ها و برنامه‌های در طول روز را تعریف می‌کرد، گاهی صحبت‌های او به دنبال سوالات من بود و گاهی نیز خودش صحبت می‌کرد. بنابراین تقریبا در جریان مسائل قرار می‌گرفتم.
به عنوان همسر آیت‌الله، مهم‌ترین ویژگی ایشان در زندگی خانوادگی و زندگی سیاسی را چه می‌دانید؟
در خانواده ایشان خوق اخلاق، خوشرو، و آرام و خونسرد بود و در حوزه سیاسی و مسائل کشوری مومن، معتقد به انقلاب و نظام و آرمان‌هایش، مردم‌باور، صوبر، با سعه صدر، پرتلاش و پرکار و خستگی ناپذیر و پرانرژی بود.
چند توصیه محوری که آیت‌الله همواره به فرزندان داشتند چه بود؟
معمولا توصیه مستقیم نداشت. بلکه با عمل خود راه را نشان می‌داد. از جمله آرام بودن، رعایت اسلام و اخلاق و قانون، با مردم خوب بودن و با مردم همراه بودن.
نظر آیت‌الله در مورد حضور فرزندان در سیاست چه بوده و توصیه شما به فرزندان‌تان برای ترویج مکتب آیت‌الله چیست؟
مخالفتی با حضور فرزندان در مسائل سیاسی نداشت و از کارهای آنان حمایت هم می‌کرد. به بچه‌ها توصیه می‌کنم که همگی وظیفه دارند راه پدر را ادامه دهند.
آقای علی یونسی گفته است که منبع ثروت آقای هاشمی، دارایی‌های شما بوده است که با طیب خاطر در راه انقلاب و کمک به مبارزان انقلابی هزینه شده است. شما این روایت را تایید می‌کنید؟
از زمان ازدواج بین من و ایشان جدایی در هیج چیز از جمله در اموال نبود، همه چیز ما یکی بود.
چرا آیت‌الله تشخیص دادند برخی از خاطرات‌شان محرمانه باشد و منتشر نشود؟ این خاطرات بیشتر چه حوزه‌ها و زمینه‌هایی را شامل می‌شود؟
دو دسته مطالب بود، دسته اول اسرار نظام بود که زمان را برای انتشار آن مناسب نمی‌دیدند و دوم مربوط به افراد که با مشکلاتی مکن بود مواجه شوند.
انگیزه تخریب‌کنندگان آیت‌الله را در چه می‌دانید؟
تاثیرگذاری ایشان، افکار نو و مترقی ایشان و حسادت.
تهمت‌های زیادی علیه فرزندان آیت‌الله هاشمی مطرح شد، ایشان چطور در برابر این هجمه‌ها صبوری کردند؟
صبر ایشان در مقابل تهمت‌ها به فرزندان و خودش به دلیل حفظ نظام و انقلاب بود. ایشان خوب می‌دانست که اینها دروغ است و با چه هدفی است و اعتقاد داشت که بالاخره ماه زیر ابر نمی‌ماند و دیدید که نماند.
واکنش آیت‌الله بعد از رد صلاحیت در انتخابات 92 ریاست‌جمهوری در منزل چگونه بود؟
آرام و شاد؛ اعتقاد داشت که وظیفه خود را انجام داده و در حین اینکه مسئولیت سنگین ریاست‌جمهوری بعد از تخریب‌های فاجعه‌بار به جا مانده از دولت قبل را نیز از دوشش برداشته.
دغدغه آیت‌الله هاشمی برای حفظ انقلاب و جایگاه مردم و روابط بین‌المللی و دیپلماسی چه بود؟
تمام زندگی‌اش ، خانواده‌اش، فرزندانش را وقف این آرمان‌ها کرده بود.
از شما به عنوان قدرتمندترین زنان ایران نام برده شده، آیا قصد ورود به سیاست را دارید یا در این زمینه پیشنهادی به فرزندان‌تان برای ورود به عرصه سیاست دارید؟
از زمان ازدواج با آقای هاشمی سیاست جزئی طبیعی از زندگی مشترک ما بود و از این به بعد نیز نمی‌دانم سیاست دست از سر ما برمی‌دارد یا نه. سیاست عالم پاکی نیست و دوست ندارم فرزندانم آن را ادامه دهند.
تلخ و شیرین‌ترین خاطره زندگی با آیت‌الله هاشمی چیست؟
رفتن او به زندان در دوران شاه زندگی ما را تلخ کرد و آزادی او از زندان زندگی را شیرین کرد.
قصد تاریخ‌نگاری از زندگی با آیت‌الله هاشمی را دارید؟ یا این امر انجام شده است؟
سال‌هاست که هر روز خاطراتم را می‌نویسم. تا سال پیروزی انقلاب نیز به چاپ رسیده است. بعد از انقلاب هم در حال چاپ است.
روز ارتحال آیت‌الله در دفتر خاطرات‌تان چه مطلبی نوشتید؟
نوشتم: مگر با هم 57 سال زندگی نکردیم؟ مگر عهد نبستیم با هم برویم؟ چرا بی‌عهدی کردی؟ چرا تنها رفتی؟ چرا تنهایم گذاشتی.
مرجان طباطبایی/ایران
