غبارنویسی اشعار مولانا در گالری والی / اعتراض رضا علی‌نوری به عرضه ون یکاد چینی در بازار ایران / تحریم‌ها دامن هنرمندان را گرفته
گالری والی این روزها میزبان غبارنویسی‌های رضا علی‌نوری با عنوان "مشق دل" است.
ایران آرت: این اولین نمایشگاه خوشنویسی علی‌نوری در زمینۀ غبارنویسی است.هنری که او طاقت فرسا، بسیار زمانبر با درآمد کم توصیف می کند.
غبارنویسی یکی از تکنیکهای خوشنویسی است که با ظرافت و پیچیدگی خاصی همراه است. در این گونه خوشنویسی، خط بسیار ریز یا به اصطلاح "غبار" محور کار هنرمند است و دلیل این نام‌گذاری دیده شدن این خطوط از فاصله دور به شکل گرد و غبار است.
رضا علی نوری درباره این مجموعه می گوید: " غبار نویسی روی بوم کار بسیار دشواری است. هر اثر حداقل سه ماه زمان می برد که معادل هزار ساعت است و این نمایشگاه ماحصل دو سال تلاش شبانه روزی من است."
وی افزود: "در نوشتن غبار باید از قلم خیلی سفت و محکم استفاده شود و از آنجایی که این روزگاران به دنبال راحتی و رخدادهای سریع الوصول هستند دیگر کمتر کسی زمان خود را برای نوشتن این نوع خط صرف میکند، بنابراین این شیوۀ خطاطی در حال فراموشی است."
علی نوری معتقد است در خط غبار به شیوه مختص خود رسیده است، او توضیح می دهد:" نوشتن این نوع خط بر روی کاغذ کار سختی نیست اما من غبار را بر روی بوم می نویسم؛ بوم خشک و زیرسازی نشده. برخی از خطاطان به اندازه ای روی بوم رنگ میزنند که مانند کاغذ نرم و منعطف میشود اما ماندگاری خطاطی غبار بر روی بوم زیرسازی نشده خیلی بیشتر است."
از این نوع خطاطی آثاری از زمان قاجار به جا مانده است که از آن میان میتوان به مکتوب مقبرۀ ابوبکر تایبادی اشاره کرد یا مقبرۀ گچی گنبد شیخ احمد جام در تایباد. وجود این آثار بیانگر کاربرد گستردۀ این خط در زمان گذشته است. این نوع خط اغلب برای نوشته های سری هم مورد استفاده قرار میگرفته و برای خواندن آن مهارت خاصی لازم بود.
علی‌نوری در مورد کاربردهای این نوع خط در گذشته گفت: "به عنوان مثال میتوان از کبوتر نامه رسان نام برد که اغلب کاغذهایی که به این روش ارسال میشد بسیار کوچک بودند و با خط ریز نوشته میشدند. برای مکتوب کردن قرآن جیبی از خط با اندازۀ کوچک بهره میبردند و همچنین در کتابتهای درباری که اسرار امور مملکتی بر روی آن مرقوم می شد."
رنگهای به کار گرفته شده در" مشق دل" خیل متنوع نیست بلکه بیشتر آثار بر سطحی روشن با رنگهایی محدود و مشخص نوشته شده است و تعدادی از آثار نیز تک رنگ و به رنگ خاک است.
علی‌نوری در این باره می گوید: "آثار تکرنگ من در این نمایشگاه به رنگ خاک یا گل ماش است و الهام از کائنات است و تصویر و تصوّر زمین است، برخی از آثار تکرنگ با الهام از اشعار مولانا است که به دلیل عدم تعلق این اشعار به دنیای فانی آن را مبرا از رنگ میدانم."
اغلب آثار رنگی در این نمایشگاه الهام گرفته شده از کهکشان است، رنگهایی از جنس اتمسفر و همچنین رنگهای گرم برای انرژی گرفتن از طبیعت.
او معتقد است که هر اثر هنری که تولید میشود در صورتی میتواند موفق عمل کند که مخاطب را متحیر کند. ایجاد حیرت در مخاطب اولین ویژگی است که یک اثر هنری باید داشته باشد. مخاطب در مواجهه با اثر هنری ابتدا باید دچار تحیر شود و سپس به دنبال درک و دریافت اثر به همراه جزئیات آن باشد.
در اکثر آثار مجموعۀ جدید علی‌نوری حروف به کار رفته در حال چرخش به گرد نقطه ای در مرکز هستند گاه این چرخش از درون به بیرون و گاه برعکس از بیرون به درون صورت میگیرد، او در این باره توضیح می دهد: "رقص و چرخش حروف حول محوری مرکزی برگرفته از سما مولاناست. در برخی از آثار این چرخش مخاطب را به مرکز تصویر میبرد و گویا چاه عمیقی در میان تصویر ایجاد میکند و در برخی دیگر نگاه مخاطب را از مرکز به اطراف میبرد و حروف در اطراف مرکز و به جهت عکس میچرخند و از مرکز دور میشوند، گویا تصویر سه بعدی است و در نگاه اول مخاطب را به داخل میکشد."
در آثار علی‌نوری عبارتهای پیوسته و کوتاه که اغلب اذکار خداوند هستند با ظرافت و چرخش خاصی به کار رفته این ذکرهای مکرر مدام در حال حرکت و چرخش هستند و گویی رقص به میانۀ میدان، همچون سما را حکایت میکنند: "متن آثار من در اغلب موارد ذکر خداوند است مانند "حسبی الله"، یعنی مرا خدای کافی ست و همچنین عبارت" هو الله". تابلوهای مولانای من با ذکر" هو الحق" نوشته شده است. در ضمن تابلوهایی برگرفته از کهکشانها نیز با کلمۀ مقدس عشق نوشته شده است."
رضا علی نوری درباره هنر خوشنویسی معتقد است: "خوشنویسی هنر اعتقادی، دینی و هنر زیبای خداشناسی است و صبر زیادی میخواهد برای به تکامل رسیدن تک تک اجزا، خوشنویس باید بسیار تمرین و ممارست کند تا به شناخت درستی از این هنر برسد، او باید مفردات را درست بشناسد تا به مجموع برسد. خوشنویس از کلمه به جمله میرسد و از جمله به یک اثر هنری میرسد و در نهایت میتواند اثری را خلق کند."
علی‌نوری افزود:" در خوشنویسی همانند دیگر هنرها همچون شعر و موسیقی، الهام از اهمیت خاصی برخوردار است. اهل خوشنویسی الهام میگیرند و هنرمندان این عرصه از یک نیروی بزرگ مدد میگیرند و من در آثارم از خداوند و کائنات مدد میگیرم."
این هنرمند در پایان گفت: "باید اضافه کنم متأسفانه مسألۀ تحریم ها دامن ما هنرمندان را نیز گرفته. ما مرکب خوب برای نوشتن نداریم و باید منتظر شویم مسافرانی از کشورهای دیگر مرکب بیاورند و از طرفی محصولات چینی بازار خطاطی ایران را نیز مصادره کرده و ون یکاد چینی فروخته میشود و مردم به دلیل قیمت پایین از این محصولات وارداتی استفاده میکنند. با همۀ این مصائب من سعی میکنم از سبک زیبای غبار نویسی محافظت و میراث داری کنم و همچنین اثری ماندگار و جاودانه خلق کنم که پس از مرگم آثارم به جا بماند."
نمایشگاه آثار رضا علی‌نوری با عنوان" مشق دل" تا 20 آذر در گالری والی به نشانی میدان ونک، خیابان خدامی، پلاک 72 دایر است.
